Digital Subjectivation and Financial Markets: Criticizing Social Studies of Finance with Lazzarato

The recently rising field of Critical Data Studies is still facing fundamental questions. Among these is the enigma of digital subjectivation. Who are the subjects of Big Data? A field where this question is particularly pressing is finance. Since the 1990s traders have been steadily integrated into computerized data assemblages, which calls for an ontology that eliminates the distinction between human sovereign subjects and non-human instrumental objects. The latter subjectivize traders in pre-conscious ways, because human consciousness runs too slow to follow the volatility of the market. In response to this conundrum Social Studies of Finance has drawn on Actor-Network Theory to interpret financial markets as technically constructed networks of human and non-human actors. I argue that in order to develop an explicitly critical data study it might be advantageous to refer to Maurizio Lazzarato’s theory of machinic subjugation instead. Although both accounts describe financial digital subjectivation similarly, Lazzarato has the advantage of coupling his description to a clear critique of and resistance to finance

Franco 'Bifo' Berardi en de economische wetenschap als ideologie

Wij presenteren Berardi’s herwerking van de ideologiekritiek in drie stappen. Eerst schetsen wij de context waarin Berardi de ideologiekritiek herdenkt. Hij bouwt verder op de ontdekking van Deleuze en Guattari dat de taal van het kapitalisme niet de code, maar de axiomatiek is. De economische wetenschap biedt, volgens hen, mensen geen identiteit aan, maar bestaat uit een reeks commando’s die stromen van geld, arbeid, elektriciteit, enzovoort reguleert. Daaraan koppelt Berardi de observatie dat het hedendaagse kapitalisme vooral tekens verhandelt in plaats van producten waarnaar zulke tekens zouden verwijzen. In een tweede stap brengen wij tegen deze opvatting in dat Berardi nog steeds vasthoudt aan de representatieve waarde van de economische wetenschap. Deze laatste zou enkel een afbeelding bieden van de realiteit en die vervalsen in het voordeel van het status quo. Sociologen uit de traditie van de actor-netwerktheorie (ANT) hebben dat echter betwist. Zij beweren dat de economische wetenschap de economische realiteit niet zozeer afbeeldt, maar actief vormgeeft. De economische wetenschap heeft de mens geschapen naar zijn evenbeeld: als homo oeconomicus. Het is dan ook een vergissing om de economische wetenschap te bekritiseren voor haar valse representaties. Zij maakt die immers waar. In een derde en laatste stap leggen wij in Berardi’s teksten een nieuw criterium bloot voor ideologiekritiek. In plaats van de economische wetenschap te bekritiseren voor haar valse uitspraken over de realiteit, moeten wij nagaan of de economische wetenschap een manier van leven promoot die mensen in staat zijn te onderhouden. De economische wetenschap is dan ideologisch als en slechts als zij een onhoudbare vorm van leven propageert. Volgens Berardi kan de hedendaagse economische wetenschap hiervan terecht beschuldigd worden. In zijn psychopathologie van het kapitalisme wijst hij immers op de negatieve psychische gevolgen van het hedendaagse kapitalisme, namelijk de instandhouding van een cyclus tussen paniek en depressie, een verlies aan betekenisvol menselijk contact en een neiging tot neurotisch vasthouden aan oude economische recepten die hun failliet reeds meermaals bewezen hebben. Niet de waarheid zal ons verlossen, maar in de verlossing ligt het ware leven

Aristotle’s Anthropological Machine and Slavery

Among the most controversial aspects of Aristotle’s philosophy is his endorsement of slavery. Natural slaves are excluded from political citizenship on ontological grounds and are thus constitutively unable to achieve the good life, identified with the collective cultivation of logos in the polis. Aristotle explicitly acknowledges their humanity, yet frequently emphasizes their proximity to animals. It is the latter that makes them purportedly unfit for the polis. I propose to use Agamben’s theory of the anthropological machine to make sense of this enigmatic exclusion and suggest a new conception of the good life and community detached from political rule. Aristotle’s distinction between humans and animals condemns slaves to bare life, but also reveals an opportunity for an inoperative form-of-life

Financial Neoliberalism and Exclusion with and beyond Foucault

status: publishe